به گزارش پایگاه خبری پیک چاپار: انتشارات علمی و فرهنگی « فرانکلین سابق » با هفتاد سال تجربه و اثرگذاری مستمر بر جریان نشر کشور، با عرضه کتاب های ارزشمند خودش در سی و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران حضوری دوباره یافته است.
پیرامون گذشته انتشارات و نواقص قانونی چاپ کتاب در کشور، با جناب سید جمال هادیان طبایی مدیرعامل این بنگاه گفتگویی را ترتیب دادیم.
جناب هادیان درباره انتشارات فرانکلین سابق برای مخاطبان بگویید.
انتشارت علمی و فرهنگی که در گذشته عنوان فرانکلین را یدک می کشیده با هدف تألیف و ترجمه آثار جدید به منظور ارتقاء فرهنگ عمومی و استفاده پژوشگران، دانشجویان و دانش آموزان از آثار جدید ادبی، هنری و علوم انسانی بنیان گذاری شده و همچنین تازه ترین آثاری که در جهان، چه اروپا و چه آمریکا منتشر می شده را ترجمه می کرده و هم آثار تألیفی داخلی را نیز به چاپ می رسانده است.
نشر علمی و فرهنگی تا قبل از انقلاب سه هزار عنوان کتاب و تا کنون هم در مجموع پنج هزار عنوان اثر را به چاپ رسانده است.
قبل از انقلاب به منظور هم افزایی برای کارایی و قدرت بییشتر و کاهش هزینه ها، بنگاه نشر و ترجمه با مؤسسه فرانکلین ادغام گردید. زمانی که انتشارات فرانکلین صاحب یک ساختمان خوب و موجهی در منطقه جردن چهاراه جهان کودک گردید، بسیاری از نویسندگان و ادبای بزرگ ایرانی از جمله جناب احسان یارشاطر، همایون صنعتی زاده، عباس زریاب خویی، نجف دریابندری، آقای الهی قمشه ای و حتی آقای شاملو و بسیاری افراد سرشناس دیگر به عنوان کارآموز یا همراه به فرانکلین آمدند و توانستند یک مؤسسه قوی و وزینی را تشکیل بدهند که تا به امروز برپاست.
مدیریت این بنگاه نشر همیشه ایرانی بوده و مدیرعامل خارجی نداشته است و جناب یارشاطر و صنعتی زاده که عضو هیئت مدیره بودن از نویسندگان و مترجمان مشهور بودند.
آیا در گذشته نشر ایران، برای ترجمه یک اثر ادبی خارجی به فارسی، با صاحب اثر مکاتبه و جواز لازم صادر می گردیده؟
تقریبا تمام آثاری که در فرانکلین منتشر شده دارای قراردادهایی با ناشر خارجی است. یعنی در روزگار ما که می گویند قانون کپی رایت در ایران وجود ندارد، حداقل درباره نشر فرانکلین اینگونه نبوده و اسناد آن در آرشیو انتشارت موجود است و به همین جهت نویسندگان بسیاری از این رُمان ها به ایران سفر کرد0 و دفتر فرانکلین را امضا نمودند و یک نسخه از کتاب خود را به مسئولین کشور و مدیران فرانکلین اهدا کردند.
این درحالیکه است که درسالیان اخیر چنین اتفاقی نیوفتاده است. از طرفی هم نمی توان به یقین گفت که تنها فرانکلین این کار را می کرده شاید بنگاه های دیگری هم بوده اند اما در مورد این انتشارات اینگونه بوده و اسناد به طور طبقه بندی موجود است و یکی از دلایل آن را می توان ارتباطات بین المللی گسترده نشر علمی فرهنگی با جهان خارج دانست.
نمایشگاه بین المللی کتاب 1404 را چگونه ارزیابی می کنید؟
مثل تمام نمایشگاه های سی و چند دوره قبلی، نمایشگاه کتاب در تهران بیشتر فروشگاه کتاب است و به دلیل اینکه قیمت کتاب از حد معمول فراتر رفته و همچنین کتاب های ترجمه و تألیفی کمتر شده و کتاب هایی مبتنی بر کتاب سازی، تکرار یا کلیشه یا بهتر بگویم تقلیدی فراوان تر شده، به همین سبب استقبال هم کمتر شده.
اگر بخواهیم کل آثار بدیع و تازه رو تخمین بزنیم باید بگویم تعداد آن می شود یک دهم یا بیستم آثاری که در نمایشگاه کتاب عرضه می گردد.
چرا نویسندگان و مترجمان خلاق راهی برای معرفی و نشر آثار خود ندارند؟
قطعا همین طور است افرادی هستند که علاقه مند به حوزه نوشتن و انتشار کتاب، ولی در این طیف عده ای فقط مدعی هستند و عده ای واقعا خوش ذوق هستند و می توانند مطرح باشند اما چون نوقلم هستند ازشون استقبال نمیشه یا توانایی مالی کافی ندارند.
یکی از روش های خوب برای اینکه این افراد شناسایی بشوند این است که بنگاه های نشر معتبر مانند (علمی فرهنگی) چتر حمایت خود را باز کند و با این افراد شریک گردد.
به طور مثال اگر اثر خوبی را از یک نویسنده، شاعر یا افراد دیگر در حوزه های دیگر دید بتواند بخشی از هزینه ها را پرداخت کرده و در عواید آن شریک شود.
این مکانیزم در دنیا مطرح بوده و پذیرفته شده است.
کتاب هایی که به نظر شما اگر تکرار شوند و باز هم چاپ شوند هنوز هم طرفدار دارند کدام مواردند؟
به هرحال حوزه ادبیات و رمان، ادبیات داستانی و فلسفه، بسیاری از کتاب هایی هستند که هم به لحاظ محتوا هم به لحاظ شکلی نظیر ندارند. ما هم اینگونه آثار را داریم که علاقه مندان بسیاری دارد و هنوز هم بعد شصت سال چاپ می گردند.
مثلا کتابی مثل ویل دورانت که چند دهه هست چاپ شده هنوز هم کاملا بدیع و تازه هست. حوزه فعالیت نشر علمی و فرهنگی، تاریخ ایران، تاریخ اسلام، ادبیات اعم از شعر و ادبیات داستانی، فلسفه و علوم انسانی و هنر است.
کتاب تخت جمشید فردریش اشمیت هم یکی از آثار وزین نشر علمی و فرهنگی است که حدود ده سال پیش چاپ شده و دربردارنده اسناد کم نظیر اکتشافات باستانشناسی در تخت جمشید است که به عنوان مرجع مورد استفاده قرار می گیرد.
چرا کتابی که برای بار نخست در یک انتشارات به چاپ می رسد در نشرهای دیگر هم دیده می شود؟
به هرحال این به حق کپی رایت برمی گردد. اگر حق انحصاری نشر رعایت گردد چه ناشر داخلی و چه ناشر خارجی حق ندارد کتابی که طبق قرار داد در اختیار یک ناشر هست رو بدون اجازه استفاده کند. ممکن است که یک قراردادی وجود داشته باشد یا گواهینامه ای باشد که یک بار یا دوبار حق چاپ را واگذار کنند اما این اتفاق نمی افتد و یک اثری که تحت قرارداد متعلق به یک ناشر است بوسیله یک ناشر دیگر ربوده شده، منتشر شده و ناشر و نویسنده اصلی متضرر می گردند و پیگیری حقوقی این آثار هم بسیار سخت و طاقتفرساست و نیاز به دستور قضایی دارد. لازم به ذکر است که نشر علمی و فرهنگی هم از این موارد مصون نبوده است.
پایان گفتگو/
کد خبر: 18220 - منبع خبر: پایگاه خبری پیک چاپار
